NAIBU KATIBU MKUU WA UMOJA WA MATAIFA, DK.ASHA-ROSE MIGIRO,AZINDUA MPANGO WA KITAIFA WA KUSHUGHULIKIA UKATILI KWA WATOTO:

Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Bi. Asha Rose Migiro akizungumzia umuhimu wa Taifa kusimamia haki ya mtoto ya kuishi kwa amani na furaha bila kufanyiwa Ukatilii wa aina yoyote katika Kilele cha uzinduzi wa ripoti ya Utafiti na Mpango wa Kitaifa wa kushughulikia "Ukatili kwa Watoto" na mpango wa Udhibiti wa Taifa. 

Pichani Juu na Chini Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Taifa Dkt. Asha Rose Migiro na Waziri wa Maendeleo ya jamii, Jinsia na Watoto Mh. Sophia Simba wakizindua rasmi RIPOTI YA UTAFITI NA MPANGO WA KITAIFA WA KUSHUGHULIKIA "UKATILI KWA WATOTO" NA MPANGO WA UDHIBITI WA TAIFA.

Katikati ni Mgeni rasmi Naibu Katibu Mkuu Umoja Mataifa Bi. Asha Rose Migiro,  wa pili kushoto ni Waziri wa Maendeleo ya jamii, Jinsia na Watoto Mh. Sophia Simba, wa kwanza kushoto Waziri wa Elimu na mafunzo ya ufundi Dkt. Shukuru Kawambwa, wa Pili Kulia ni Naibu Waziri Ofisi ya Waziri Mkuu -TAMISEMI (Elimu) Bw. Majaliwa Majaaliwa na wa Kwanza Kulia ni Waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii Dkt. Haji Mponda kwa pamoja wakikaribishwa maandamano yaliyokuwa yakiingia katika viwanja vya Karimjee.

Mabalozi wawakilishi wa nchi mbalimbali nchini wakifuatilia uzinduzi wa ripoti hiyo.

 

Raia na watu mbalimbali kutoka taasisi za Kimataifa na  Kitaifa wakifuatilia kwa umakini kilele cha uzinduzi huo.

Watoto wa Shule mbalimbali za msingi wakiandamana katika sherehe za uzinduzi wa ripoti ya Utafiti na Mpango wa Kitaifa wa kushughulikia "Ukatili kwa Watoto" na mpango wa Udhibiti wa Taifa.

HOTUBA YA NAIBU KATIBU MKUU UMOJA WA MATAIFA

UZINDUZI WA RIPOTI YA UTAFITI NA MPANGO WA KITAIFA WA KUSHUGHULIKIA ‘UKATILI KWA WATOTO’ NA MPANGO WA UDHIBITI WA TAIFA

Tanzania, 9 Agosti 2011

[Salamu]

Wapendwa watoto wetu,

Mheshimiwa Sophia Simba,

Waheshimiwa Mawaziri wote mliofika hapa,

Wawakilishi wa Serikali ya Jamhuri ya Muungano na

Wawakilishi wa serikali ya Mapinduzi Zanzibar,

Waheshimiwa Wabunge mlioko hapa,

Waheshimiwa Madiwani,

Viongozi wa taasisi za kiraia na zisizo za kiserikali,

Mabibi na mabwana,

Ninayo furaha kubwa sana kuwa hapa pamoja nanyi leo hii

katika tukio hili muhimu na la kihistoria kama alivyosema

Mheshimiwa Sophia Simba.

Lakini nina furaha ya pekee kuwa miongoni mwenu kwa sababu mimi ni Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa ninayetokana na nchi hii nzuri.

Napenda awali kuchukua fursa hii kuishukuru taasisi ya

kuthibiti magonjwa ya Marekani - Centre for Disease Control

na pia kukishukuru Chuo Kikuu cha Muhimbili kwa kuendesha utafiti huu wa kipekee.

 Nawapongeza pia wataalamu wote walioshiriki uchunguzi huu unaofungua ukurasa mpya wa sayansi.

Aidha naipongeza Serikali ya jamhuri ya Muungano wa

Tanzania kwa kuunga mkono juhudi zao na kutoa hadharani

matokeo ya uchunguzi huo.

 Kwa uzinduzi huu tunaandika historia kwani haijawahi kutokea katika Afrika nzima; kufanyika utafiti na uzinduzi unaoibua ushahidi kama huu unaoonyesha jinsi unyanyasaji wa watoto wa kike na wa kiume ulivyoenea katika jamii yetu.

Takwimu zilizopatikana zinaonesha unyanyasaji wa watoto

katika sura zake zote, iwe ni kupigwa, kutukanwa, kusimangwa au kunajisiwa.

Na tumeona hapa hata kubebeshwa mizigo mizito.

Takwimu hizi zinatia huzuni, lakini ni lazima tuzitazame na

tuzitizame kwa macho mawili na kuzitafakari ili tuweze

kubuni njia madhubuti za kukabiliana na unyanyasaji huo.

Ili tuweze hatimaye kukomesha kabisa unyama huu, ni lazima

tufahamu kiini na ukubwa wa tatizo lenyewe.

Ufahamu huo utapatikana kwa kuwa makini katika ukusanyaji wa takwimu, kufanya uchambuzi wa kina na kuzungumzia kwa uwazi yale tunayoyabaini kutokana na uchambuzi huo.

Aidha tutakapokuwa tumeng’amua kiini cha tatizo tutaweza

kutunga sera zitakazotuwezesha kubuni mikakati imara ya

kukomesha tatizo hilo ikiwa ni pamoja na kutenga fedha za

kutosha kwa ajili ya utekelezaji.

Kwa kuwa tunayo dhamira ya dhati ya kulinda maslahi ya

watoto wetu, yote hayo yanawezekana.

Umoja wa Mataifa unaona fahari kuwa unasimamia haki ya

mtoto ya kuishi kwa amani na furaha bila kufanyiwa ukatili

wa aina yeyote ile.

Tanzania ni moja ya nchi zilizomo katika kampeni ya Umoja wa Mataifa ya kukomesha ukatili kwa watoto.

Mkataba wa Umoja wa Mataifa kuhusu Haki za Mtoto

ulipitishwa mwaka 1990, na Tanzania ilijiunga mara moja

katika mwaka huo huo mkataba ulivyopitishwa. Naipongeza

Tanzania kwa hatua hii muhimu na natumaini Mheshimiwa

Sophia Simba utafikisha ujumbe huu muhimu kwa viongozi

wa taifa letu.

Kwa upande wetu, Umoja wa Mataifa umejitahidi sana

kushughulikia suala hili kwa kusaidiana na watu mbali mbali

miongoni mwa wataalamu na watetezi wa haki za watoto

pamoja na mashirika mengine ya Umoja huu.

Tumejitahidi kwa nguvu zetu zote kukabiliana na jukumu hilo zito la kukomesha ukatili kwa watoto.

Ndio maana, nimepata ari kubwa kuona kuwa Tanzania nchi

yangu mwenyewe inachukua hatua madhubuti kukomesha

ukatili kwa watoto.

 Tukumbuke kuwa hapa Tanzania nusu yake ni watoto. Watoto ni hazina kubwa ya taifa hili kwani wao ndio kiungo kati ya kizazi na kizazi katika uhai wa taifa.

Kwa hiyo basi tukiwalea na kuwalinda watoto wetu kwa jicho

la huruma na mapenzi tutakuwa na uhakika wa kujenga taifa

lenye kusimamia haki na ustawi wa watu wake wote.

 Aidha wahenga walisema kuwa watoto wa leo ndio viongozi wa kesho, basi tutayarishe viongozi watakaokidhi utashi huo.

Ndugu zangu, mtoto anayeishi kwa wasiwasi, akihofia kuwa

wakati wowote anaweza kupigwa, kusimangwa au

kunajisiwa, hatakuwa na maendeleo mazuri shuleni kwa

sababu atakosa utulivu unaotakiwa katika kufuatilia masomo.

Aidha mtoto huyo atakuwa hana imani na mtu yeyote,

atakuwa anamshuku kila mtu kuwa anaweza kumdhuru.

Mtoto anayeishi kwa wasiwasi wa kutokuwa na uhakika wa

usalama wake, atakuwa kila wakati yuko katika hali ya kutaka

kujihami dhidi ya jamii ambayo anaiona haimtendei haki wala

haimlindi anapohitaji ulinzi.

 Aghalabu kujihami huku kunachukua sura ya utovu wa nidhamu au uasi kwa jamii.

Mabibi na mabwana, ripoti hii inatuonesha mambo ya

kustuwa kweli kweli. Kuna taarifa za kukithiri kwa ubakaji.

Tunaambiwa kuwa katika kila wasichana kumi, kuna

wasichana watatu waliobakwa kabla hata hawajafikia umri wa

miaka 18.

Wasichana hawa ndio tunawategemea kuwa wazazi

na viongozi wa taifa hapo baadaye, tutarajie nini basi

wanapotendewa uovu kama huu? Wanaweza wakapata athari

za kisaikolojia kiasi kwamba itakapofika wakati wao wa kuwa

wazazi, wakawa na woga wa kudumu kuhusu masuala ya

kujamiiana na afya ya uzazi.

 Isitoshe, katika hizo harakati za kubakwa msichana anaweza kuambukizwa Virusi ya Ukimwi - VVU au magonjwa mengine ya aina hiyo.

Ni dhahiri kwamba tunalo jukumu la kukomesha kwa nguvu

zetu zote ukatili wa kubaka na kunajisi vijana wetu wa kike na

wa kiume. Kwa mujibu wa utafiti mbali mbali, na kama

nilivyokwishasema vitendo hivyo ndio njia kuu ya kuenea

kwa VVU na UKIMWI wenyewe na magonjwa megine

yanayoambukizwa ka njia ya kujamiiana hapa Tanzania.

Ndani ya ripoti hii tunayoizindua leo, zimo pia taarifa za

kutisha kuhusu ukatili unaofanyika shuleni. Imeelezwa kuwa

zaidi ya nusu ya wavulana na wasichana wamefanyiwa

vitendo vya ukatili na waalimu wao.

Takwimu zinaonesha kuwa katika kila wasichana kumi, kuna msichana mmoja aliyenyanyaswa kijinsia na mwalimu wake. Hali hii haifai haifai, haifai kabisa; tusiivumilie hata kidogo.

Tanzania ina maendeleo mengi ya kujivunia hususan upande

wa kutoa elimu, hasa kwa wasichana. Na ninafurahi kwamba

katika uzinduzi wa taarifa hii muhimu tunayo timu nzima

hapa ya viongozi wa serikali akiwemo Waziri wa Elimu na

Mafunzo ya Ufundi Dokta Shukuru Kawambwa.

 Lakini haitoshi tu kuwapeleka watoto shule; lazima tuhakikishe kuwa huko shuleni kuna mazingira salama, yanayomwezesha mwanafunzi kuelekeza nguvu zake katika masomo na sio kuhangaikia usalama wake.

Uchunguzi huu umeonesha kuwa watoto waliofanyiwa ukatili

nao huwa wakatili wanapokuwa watu wazima. Kwa maana

hiyo tusipoweza kuzuia ukatili kwa watoto wa leo basi

tunaendeleza ukatili katika vizazi vijavyo.

Ukatili ni kama ugonjwa. Tukipuuza ukatili unaofanyiwa

watoto wetu, ukatili huo utaenea na kusambaa, na mwishowe

utazoeleka na kuonekana kama kitu cha kawaida katika jamii.

Aidha ukweli mwingine uliojitokeza katika utafiti huu ni kuwa

mara nyingi watoto wanafanyiwa ukatili na ndugu na jamaa

wa karibu ambao ndiyo walipaswa kuwa walinzi wao.

 Hii ni dosari kubwa katika jamii. Ni lazima ulinzi na usalama wa watoto uwe ni wajibu wa jamii nzima. Hatuna budi kujenga jamii ambayo haivumilii, na inachukia vitendo vya ukatili kwa watoto.

Ni lazima tujenge jamii inayojipa jukumu la kukemea,

kulaani na kuwaadhibu wale wote wanaotenda ukatili huo.

Ingawa ni muhimu kuwa na sera zinazolinda usalama na

maslahi ya watoto, jambo kubwa zaidi ni kuleta mabadiliko

katika fikra za watu. Watu waweze kuwa na mtazamo sahihi

kuhusu suala hilo.

Na hapa napenda nitumie mfano ambao hata Mheshimiwa Sophia Simba ameuzungumzia. Kwa mfano, watu waweze kuelewa kwamba kumchapa mtoto kunabomoa zaidi ari yake kuliko kujenga nidhamu yake.

Na nafurahi kwamba serikali inaangalia upya adhabu ya

viboko na kama nimewasikia vizuri waheshimiwa mawaziri

hapa, adhabu hiyo ipo mbioni kufutwa. Utafiti umeonesha

pia, watoto wanaotendewa vitendo vya ukatili na

udhalilishaji, mara nyingi hukaa kimya bila ya kutoa taarifa

katika vyombo vinavyoweza kuwalinda, kwa hiyo hawanufaiki

na huduma ambazo wanastahili kuzipata kutoka katika

vyombo hivyo.

Hivyo basi ni lazima turejeshe imani ya watoto wetu katika

vyombo hivyo. Tujenge mazingira ya kuwapa uhuru wa

kujieleza wakijua kuwa watasikilizwa kwa faragha, taarifa zao

zitaheshimiwa na watalindwa ipasavyo.

Vile vile ndugu zangu hatuna budi kuandaa mazingira yaliyo

salama, yanayowasaidia watoto – na muhimu zaidi –

yanayowapa watoto fursa ya kutoa taarifa za siri kuhusiana

na ukatili.

 Katika hili Polisi ni chombo kimojawapo muhimu.

Ninafurahi kwamba Inspekta Jenerali wa Polisi Saidi Mwema

ametuma mwakilishi wake kuwa hapa na naona timu

nyingine ya wanajeshi la Polisi wakiwa miongoni mwetu.

Ninafurahi kufahamu kwamba Jeshi la Polisi Tanzania lipo

mstari wa mbele katika mapambano haya. Nawapongeza

Polisi kwa uwajibikaji huu na kwa kuhakikisha kuwa watoto

wanapewa nafasi salama ya kueleza yaliyowasibu kwa ukweli

na uwazi, bila woga wala haya, wakiamini kuwa watasikilizwa

kwa dhati.

Hali kadhalika tuhakikishe kwamba mahakama zetu

zinawapunguzia watoto dhahama kwa kuweka utaratibu bora wa kusikiliza haraka mashauri yanayofikishwa kwao na

watoto wenye ujasiri wa kujitokeza kutoa taarifa. Kwa mara

nyingine napenda pia nitambue kuwapo kwa baadhi ya

viongozi wa mahakama, nimemuona hapa mheshimiwa Jaji

kwa hiyo tunatumaini kwamba ujumbe huu utakuwa umefika.

Wazazi, walezi na waalimu kwa upande wao wasisite kutoa

taarifa kwenye vyombo vinavyohusika mara tu wanaposhuku

kuwa mtoto fulani amefanyiwa ukatili au kunyanyaswa na

mtu yeyote yule; awe mzazi wake, mwalimu wake, jirani au

jamaa ili kuwanusuru na madhara zaidi.

Ninaipongeza tena Serikali ya Tanzania kwa kuanzisha

huduma motomoto ya simu. Nimetaarifiwa kuwa tayari kuna

namba imeshasajiliwa na kwamba itazinduliwa katika siku

zijazo. Watoto kama hamna taarifa, mimi nimeambia kuna

namba 116, namba ambayo imesajiliwa lakini bado haijaanza

kutumika na hiyo ni hatua muhimu. Hii ni huduma ya bure ya

Msimu inayopatikana kwa saa 24 kwa ajili ya kutoa taarifa za

unyanyasaji wa watoto. Tunaomba jeshi la polisi liharakishe

uzinduzi na matumizi ya huduma hii muhimu.

Huduma hii inatoa fursa kwa kila mwananchi kutoa taarifa

pale anapoona au anaposhuku kuwa kuna mtoto amefanyiwa

ukatili au kunyanyaswa . Basi hakuna sababu tena ya kukaa

kimya!

Tukiitumia huduma hii ya simu kikamilifu tutaweza kuwanusuru watoto wengi. Ili kufanikisha matumizi ya

huduma hii tunahitaji kuwa na fedha za kutosha na watendaji

wa kutosha waliopata mafunzo stahiki.

Tunahitaji pia kuimarisha huduma nyingine zenye manufaa

katika ulinzi na usalama wa watoto, kama vile huduma za

ushauri na huduma zinazokidhi mahitaji mahsusi ya watoto

na vijana.

Tayari Serikali imeshachukua hatua muhimu kwa

kutunga na kupitisha Sheria ya Mtoto ambayo pia nafurahi

kwamba Baraza la Watoto limeweza kufahamu kwamba

sheria hii imepitishwa. Sasa yatupasa kuongeza juhudi.

Nimefurahi kwamba Wizara ya Maendeleo ya Jamii, Jinsia na

Watoto – ambayo ni wizara ninayoienzi sana kwa kuwa

niliisimamia kwa miaka mitano – ndiyo iliyoshika hatamu

katika kutekeleza mpango-mkakati wa kitaifa.

Mpango huu wa miaka mitano wa Kuzuia na Kushughulikia Ukatili Kwa Watoto ni mwanzo madhubuti kabisa.

Tunapoungana na washirika wetu – washirika kama ninyi

mlio hapa – tunaweza kwa pamoja kukomesha tatizo hili kwa

watoto. Kila mshirika ana dhima yake. Vyombo vya habari

vinaweza kuufahamisha umma. Asasi za kidini zinaweza

kuwajenga watu kimaadili. Asasi za Kiraia zinaweza

kuhamasisha jamii kuchukua hatua zinazostahiki. Sisi sote

tunaweza kutumia ushahidi ulio katika utafiti huu ili kujenga

mazingira salama kwa ajili ya watoto, na kusiwepo kamwe

aina yoyote ya ukatili na utesaji.

Mabibi na mabwana,

Mimi nikiwa Mtumishi wa Umoja wa Mataifa, na mwanasheria,

na muhimu zaidi nikiwa mzazi, natambua kwamba si rahisi

kuleta mabadiliko mpaka kwanza tukubali kwamba lipo tatizo.

Kukiri kuwa kuna tatizo ni jambo gumu lakini Tanzania tayari

imechukua hatua hiyo ngumu kwa kuanzisha utafiti huu na

na kusambaza matokeo yake.

Ninajivunia nchi yangu Tanzania kwa kuonesha uongozi wa

kweli – kutambua kuwepo kwa tatizo na kusimama kidete kukabiliana na tatizo hilo sugu, na kuweka nia ya

kulitokomeza kabisa.

Mwezi Juni tu mwaka huu, katika wilaya ya Hai, binti wa

miaka 15 alipewa ulinzi. Kwa miaka mitatu tangu mama yake

afariki, binti huyu maskini alikuwa akinajisiwa kwa nguvu na

baba yake wa kambo.

Lakini aliweza kupata ulinzi shuleni kwa sababu alijitokeza mwalimu mwenye msimamo sahihi. Mwalimu huyo

alimpeleka kituo cha polisi.

 Shauri lake likashughulikiwa haraka. Na hatimaye binti aliweza kusema maneno yafuatayo,

ninanukuu; “Nilijisikia salama mahakamani kwa kujua

kwamba baba yangu wa kambo hatanifanyia ukatili huo

tena.” Baba huyu alihukumiwa kifungo cha miaka 30 jela.

Binti huyo sasa yuko huru, anaendelea kuishi na mama yake

mlezi anayemjali na kumpenda. Kisa hiki kinatuonesha nini?

Pale amabapo vyombo husika vimesimama imara, Polisi,

mahakama, shule kama ukatili huu umefanyika shule, wazazi

na wanajamii wakiungana pamoja, kwanza tutaweza

kuwaokoa watoto na madhila haya lakini pili tutaweza

kughakikisha kuwa sheria inachukua mkondo wake.

Nilikisikia kisa hiki kutoka kwa watumishi wa UNICEF ambao

wanafanya kazi ya kufundisha makundi mbali mbali hapa

nchini na kwingineko duniani mbinu za kutoa ulinzi kwa

watoto.

Katika wilaya hiyo hiyo ya Hai, UNICEF imesaidia kutoa

mafunzo kwa zaidi ya askari polisi 40. Kwenye kituo cha

polisi cha Boma Ng’ombe, kuna chumba maalumu – cha

hifadhi salama –kwa ajili ya wanawake na watoto wanaofika

kutoa taarifa nyeti za kutendewa ukatili wa aina mbalimbali

pamoja na za kunajisiwa.

Hiki ni kielelezo bora cha ushirikiano baina ya Umoja wa Mataifa na Serikali katika juhudi za kuwalinda watoto dhidi ya ukatili.

Ndiyo sababu tunazindua utafiti huu leo kwenu nyote

wanajamii. Ujumbe wangu mkuu wa leo, ni kwamba, tunazo

takwimu, tunazo tarakimu, hoja si tarakimu na takwimu

nyingi nyingi, ingawa zina umuhimu wake. Bali hoja ni

kwamba, tunayoyazungumza hapa ni madhila halisi

yanayowasibu binadamu halisi kama mimi na wewe,

imetokea kwamba binadamu hao ni watoto wetu, wanyonge.

Tusiruhusu hali hii ya unyonge kwa watoto wetu, kwa hakika

haki zao na usalama wao ni wajibu wetu sisi sote.

Takwimu na taarifa ni muhimu katika kazi zetu,

nimekwishasema hilo, lakini kazi yetu kubwa kabisa ni

kuwalinda watoto wetu, jamii zetu, rafiki zetu na binadamu

wenzetu. Tujue kwamba takwimu hizi zinabeba sura ya mtu

halisi sio takwimu kavu.

Tukishirikiana, na tukisimama pamoja, tunaweza kukomesha

ukatili kwa watoto. Tunaweza kukomesha kabisa vitendo

viovu. Na tunaweza kuwapa watoto wa Tanzania fursa ya

kustawi na kuwa na mustakabali mzuri ambao ni haki yao ya

kuzaliwa.

Nakushukuruni sana kwa kunisikiliza.

Asanteni.